BDU-da Samur-Dəvəçi fiziki-coğrafi rayonunun sahilyanı ərazilərinin CİS mühitində tədqiqi davam edir
Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) Coğrafiya fakültəsində 27 mart – Azərbaycan Respublikasında “Elm günü” ilə bağlı silsilə tədbirlər çərçivəsində “Samur-Dəvəçi fiziki-coğrafi rayonunun sahilyanı ərazilərində landşaft tiplərinin transformasiyasına təbii və antropogen amillərin təsirinin Coğrafi İnformasiya Sistemləri (CİS) mühitində təhlili” mövzusunda elmi seminar keçirilib.
Mövzu üzrə məruzə edən fakültənin doktorantı Günay Abbasova bildirib ki, CİS-lər müasir dövrdə ərazilərin elmi əsaslarla öyrənilməsində mühüm rol oynayır. Tədqiq olunan ərazi DEM (Rəqəmsal Yüksəklik Modeli - Digital Elevation Model), “Slope” (“Meyillilik) və “Aspect” (“Baxarlılıq”) üsulları ilə araşdırılıb. DEM təhlilləri nəticəsində müəyyən olunub ki, tədqiqat ərazisinin yüksəklik diapazonu 26 metrdən 680 metrə qədər dəyişir. Meyillilik xəritəsi əsasında ərazi altı kateqoriyaya bölünüb. Baxarlılıq xəritəsi isə yamacların hansı istiqamətdə baxdığını təhlil etməyə imkan verir. Bu amil günəş radiasiyası və rütubət balansına təsir etdiyindən, landşaft tiplərinin formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayır.
CİS mühitində aparılmış təhlillər göstərir ki, 2017-2024-cü illər ərzində 1009 km² ərazi intensiv parçalanmış dağətəyi arid meşə-kolluq landşaftına, 447,7 km² ərazi orta dərəcədə parçalanmış dağarası düzənliklərə, 896 km² ərazi isə orta və zəif parçalanmış dağarası düzənliklərə və ovalıqlara aid olub.
Sonda fakültənin professor-müəllim heyəti məruzə ilə bağlı fikirlərini bildiriblər. Seminar müzakirələrlə davam edib.
RUS:
В БГУ изучают прибрежные территории Самур-Девечинского района в среде ГИС
На географическом факультете Бакинского государственного университета (БГУ) состоялся научный семинар на тему «Анализ влияния природных и антропогенных факторов на трансформацию типов ландшафтов прибрежных территорий Самур-Девечинского физико-географического региона в среде географических информационных систем (ГИС).
Докторант факультета Гюнай Аббасова, выступившая с докладом на семинаре, посвященном 27 марта – Дню науки, отметила, что ГИС играют важную роль в научном изучении территорий. Исследуемая территория обследована с использованием методов DEM (Цифровая модель рельефа - Digital Elevation Model), «Slope» (Уклон) и «Aspect» (Экспозиция). Установлено, что диапазон высот исследуемой территории колеблется от 26 метров до 680 метров. На основе карты склонов территория разделена на шесть категорий. Карта экспозиций позволяет проанализировать, в какую сторону ориентированы склоны. Этот фактор играет важную роль в формировании типов ландшафта, так как влияет на баланс солнечной радиации и влажности.
Проведенные в ГИС-среде анализы показывают, что в период 2017–2024 гг. 1009 км² территории относились к сильно фрагментированному предгорному аридному лесо-кустарниковому ландшафту, 447,7 км² — к умеренно фрагментированным межгорным равнинам и 896 км² — к умеренно и слабо фрагментированным межгорным равнинам и низменностям.
В заключение ученые, преподаватели высказали свои мнения по докладу. Семинар продолжился дискуссиями.
